خبرگزاری امید: رونمای ازدانشنامهی هزاره در ۱۳جدی ۱۳۹۷این اثر فاخر هویتی، در حضور سید ابوطالب مظفری، رئیس هیئت علمی دانشنامه، جمعی از علما، فرهیختگان، اندیشمندان و نویسندگان، رونمایی گردید. آقایان دکتر محمدی شاری، دکتر عبدالمجید ناصری داوودی، سید ابوطالب مظفری و سید غلامحسین موسوی، سخنرانان این برنامهی خجستهی فرهنگی بودند.
دکتر شوکت علی محمدی شاری: رونمایی از دانشنامهی هزاره، آرمان، آرزو و دغدغهی همگانی بود که با تلاش شش سالهی همه دستاندرکارانِ پرتلاش دانشنامه، به ثمر نشسته است.
ایشان اضافه کرد که هرملتی با داشتههای علمی، فرهنگی، تمدنی و فکری خود شناخته میشود. اگر ملتی دستآوردها و داشتههای هویتی خود را ثبت نکند، فراموش میشود. آقای شاری دانشنامه را حاصل یک تلاش علمی دانست و افزود که استخراج بیست هزار مدخل با معرفی منابع مهم و دست اول و نظارت دقیق علمی و فنی مطابق با معیارها و استانداردهای دانشنامهنویسی جهان، از علمی بودن دانشنامهی هزاره حکایت میکند. آقای شاری گفت: «هزاره» نام قومی است که از دیرزمان در جغرافیای افغانستان زندگی کرده است و در فرهنگ و تمدن آن نقش داشته ست؛ اما حوادث تاریخی چند دههی اخیر موجب گسست هزارهها از پیشنهی تاریخیاش گردید که در این مقطعی از تاریخ، کسانی به معرفی هزارهها پرداختند که هیچ شناختی از انسان هزاره نداشتند. ما به دیگران نگاه میکردیم که در باره هزاره چه میگویند، آنها به جای معرفی انسان هزاره و تمدن، فرهنگ و دستآوردهای هزاره، تصورات و برداشتهای خود را دربارهی هزاره مینوشتند.
آقای محمدی با اشاره به اینکه پیشرفتهای علمی و فرهنگی باعث خارجشدن هزارهها از «سوژهبودگی» شده است، گفت: دانشنامهی هزاره یک انقلاب و رنسانس در هزارهشناسی است که با رویکرد علمی، داشتههای مردم هزاره را معرفی میکند.
آقای دکتر عبدالمجید ناصری :دانشنامهی هزاره را گامبزرگ و کار سترگ علمی دانست و گفت: دانشنامهی هزاره، خلأها را پر میکند و توهمات و تصورات دیگران دربارهی هزاره را به صورت علمی جواب میدهد. آقای ناصری در بخش اول سخنان خود، نقطههای قوت دانشنامه را چنین برشمرد
- مدیران، دستاندرکاران و نویسندگان دانشنامه،انسان بادرد و بادغدغه اند که متعلق به خود قوم هزاره اند.
- دانشنامه در چاپ بسیار نفیس، طرح و اجرای خوب با حد اقل اشتباهتایپی، تولید شده است.
- دانشنامه با وجود مشکلات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی کشور، با کمترین هزینه، کمترین نیروی انسانی و در کمترین فرصت زمانی، تدوین شده است.
- تولید به موقع دانشنامه؛ چون در این زمان، بیشتر از هرزمان دیگر، به شناخت هزاره نیاز داریم.
- -در رونمایی دانشنامه، اطلاع رسانی خوب صورت گرفته است.
- آزادگی نویسندگان و دستاندرکاران دانشنامه که به هیچ حزب و گروه سیاسی، منطقه و جنس خاص تعلق ندارند.
- تکیه بر منابع معتبر و امانتورزی در ذکر منابع.
آقای ناصری در بخش دوم صحبتهای خود به چند نکته انتقادی اشاره کرد:
- دانشنامهی هزاره، آنطوری که باید و شاید، قدرت علمی هزارهها را نشان نمیدهد.
- در تدوین دانشنامه، از نیروهای فنی، باتجربه، مشهور و صاحبان آثار، استفاده نشده است و بر نیروی جوانِ تازهکار تکیه شده است.
- -از نظر کمی و کیفی، دچار نوسان است؛ در معرفی بعضی شخصیتها و مناطق، «یکساننگاری» رعایت نشده است.
- – نام برخی از شخصیتهای مسئلهدار در دانشنامه آمده است.
- – به جای نام واقعی و تاریخی، نام جعلی و رسمی برخی مناطق نوشته شده است. مثل خاک افغان به جای خاک ایران.
آقای سید ابوطالب مظفری، ریس هیئت علمی دانشنامه هزاره گفت: هزارهها در دهههای اخیر سه کار اساسی و مهم برای بقا و اثبات هویتِ خود، انجام دادند:
- از لحاظ سیاسی و حقوقی موجودیت مردم ما در معرض خطر بود. برای مقابله با این خطرها، تشکُّل های سیاسی در قالب احزاب مختلف شکل گرفت که در این بخش البته تاوانهای زیادی هم دادیم.
- اثبات هویت توسط شاعران، تاریخ نگاران، داستان نویسان و هنرمندان که در قالب کارهای پراکنده و شخصی با سرودن شعر، نوشتن تاریخ، داستان و… صورت گرفت. در این بخش، کارها بسیار پراکنده و شخصی بود.تدوین دانشنامهی هزاره که جامع کارهای پراکندهی قبلی بود.
آقای مظفری گفت: در دانشنامهی هزاره اهمالکاری صورت نگرفته است؛ چون اهمالکاری نقض غرض و تیشه به ریشه زدن است. دانشنامهی هزاره، کار هویتی و علمی است نه دزدیدنِ کار و هویت دیگران. در تدوین دانشنامه، احساسات و گرایشهای شخصی جای نداشته است. دانشنامه براساس معیارهای علمی نوشته شده است؛ چون دانشنامه کار هویتی است و کارهویتی باید مشروعیت علمی داشته باشد تا مورد قبول دیگران باشد.
آخرین سخران جلسه، جناب آقای سید غلامحسین موسوی بود که دانشنامه را اثر علمی، کار نو در میان قوم هزاره و محصول تلاش دسته جمعی توصیف کرد و گفت: دیگران از ما میپرسند که هنر، تمدن، فرهنگ، تاریخ، مفاخر، شعر و… شما کدام است؟ دانشنامهی هزاره، جواب علمی به این پرسشهاست که بدون حمایت و بودجهدولتی نوشته شده است. ایشان دو نکتهی انتقادی را یادآوردکرد:
- ملاک و معیار ثبت اسمهای مناطق در داشنامه، باید حقایق تاریخی و اسمهای متداول باشد نه اسمهای رسمی، جعلی و تحریفشده.
- برخی از مدخلهای دانشنامه، ناقص است. به عنوان نمونه، در مدخل«آ»، آتش افروختن بر سر قبل، کامل نیامده است و دستورات دینی در این باره را توضیح نداده است. در مدخل «الف»، ابوزید بلخی از مفاخر علمی و ادبی نیامده است. «اوبه» به معنی سنگچینِ بین دو زمین آمده است ولی اوبه یکی از شهرهای مهم تاریخی غرجستان، نیامده است. در حرف «با»، ابولاحسن «باخزری» نیامده است. دهها دانشمند هزاره داریم که از نظر مذهبی، سنی اند که باید مورد توجه قرار گیرند.
انتهای پیام/ خبرگزاری امید